Sau khi giành thắng lợi cách mạng, giai cấp công nhân và nhân dân lao
động dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản đã nhanh chóng xây dựng nhà nước của
mình. Cùng với việc xây dựng nhà nước, giai cấp công nhân và nhân dân lao động
nhanh chóng xây dựng hệ thống pháp luật của giai cấp mình để điều chỉnh các
quan hệ xã hội trong điều kiện mới, ổn định trật tự xã hội, xây dựng xã hội
mới.
Xét ở góc độ chung,
cũng như các kiểu pháp luật khác, pháp luật xã hội chủ nghĩa vừa mang tính giai
cấp vừa thể hiện tính xã hội. Tuy nhiên, do những điều kiện, kinh tế, chính
trị, xã hội, văn hoá, hệ tư tưởng trong chủ nghĩa xã hội nên pháp luật xã hội
chủ nghĩa có những đặc thù riêng, điều này làm cho bản chất của pháp luật xã
hội chủ nghĩa khác hẳn với bản chất của các kiểu pháp luật trước đó.
Bản chất của pháp luật
xã hội chủ nghĩa được thể hiện ở những đặc điểm cơ bản sau: